Any fan of English church iconography knows that a horse’s haunches protruding from a portcullis on a misericord (a hinged seat in a choir stall) must represent a scene from Chrétien de Troyes’s Yvain. This 12th-century French romance was translated into several European languages: German, English, Norse, Welsh, and was depicted in European wall paintings,…

Ridder zijn, wie wil dat nou niet? Menig kind is in de huid van een middeleeuwse ridder gekropen. Zo ook de kinderen op deze afbeeldingen. De kinderen op het linker plaatje spelen een steekspel na, het kind op het rechterplaatje waant zich een ridder te (stok)paard. Het enige wat ze nodig hebben zijn wat attributen….

kijk de dag lost op in kleureneinde wedstrijd fluitsignaal wordt het stil stopt de tijdintertekstualiteit pelgrimstocht naar Rome – is volbrachthoe ver strekt de eigen Doppelweg loop door ouwe makkertrouwe held loop door wildernis met hoge struiken heideparadijs en ochtendrood André Bouwman Afbeelding Bocage Normand, 27.07.2022, 21:58 Andere verrassingen

Dit plaatje dankt de medioneerlandistiek aan Bart Besamusca. Het was zijn alertheid en diplomatie, naar ik begrijp, die hebben gezorgd dat de Leidse UB voor haar Bijzondere Collecties weer eens iets verrassends heeft verworven op ons vakgebied: het Reynaertarchief van W. Gs Hellinga (1908-1985). De signatuur is Leiden UB, Ltk. 2304; conservator André Bouwman heeft…

Het meest indrukwekkende middeleeuwse monument van de North York Moors is ongetwijfeld de Cisterciënzer abdij van Rievaulx, gesticht in 1132 door monniken uit Clairvaux. De gemeenschap werd, zoals alle Engelse kloosters, opgeheven door koning Hendrik VIII in 1538.  Het complex kwam in private handen en werd eeuwen lang gebruikt als steengroeve. Het dorpje Rievaulx is…

Utrecht is een brandveilige stad, maar was dat niet altijd. In 1017 brandde de Dom van bisschop Balderik af, en in 1148 vier kerken en een abdij. In 1253 woedde de grootste stadsbrand uit Utrechts geschiedenis: in negen dagen verwoestte een brand de toenmalige Dom, de Buurkerk en Lofen.  Terwijl in andere steden omvangrijke stadsbranden…

Daarmee begint de verrassing al: als miniaturist, laat staan middeleeuws schilder staat René Magritte (1898-1967) niet bekend. En dat was hij natuurlijk ook niet. De Belgische surrealist maakte vooral naam met onmogelijke en tegelijk realistische beelden: burgermannetjes met bolhoed die als regendruppel-paraplu’s uit de lucht komen vallen, een maan die letterlijk door een boom schijnt….

Op een dag kwam ik een grijzig plaatje tegen van een berg. ‘Kaart van de hel’ stond erbij – wat moest ik hiermee? Een glasdia die vroeger in het Leuvense onderwijs voor kunsthistorici was gebruikt, zo bleek. Wat ik voor een berg in zwart-wit had aangezien, moest je eigenlijk in kleur visualiseren en ondersteboven. Het…

Brother Jofroi woke up early for lauds in the Dominican friary of St Saviour’s, Waterford, Ireland, on a Spring morning in 1301. He performed his ablutions and devotions before heading to the library. Once there, he retrieved a quill, some ink, and leaves of parchment from the store cupboard, and took his usual place at…

Het mooiste Nederlandse middeleeuwse huis staat in Gravendam, aan de Heerestraat, tegenover het marktplein. Het vrijstaande koopmanshuis uit het midden van de veertiende eeuw mag dan zijn opgetrokken uit baksteen, de aanblik ervan wordt bepaald door de houten kap en voorgevel. Wie het pand betreedt, duizelt het: alle wanden zijn bedekt met grote, kleurrijke schilderingen,…

I am the Nala, sister of Naruba Osun, Queen Sheba, I am the mother Ankh on my gold chain, ice on my whole chain I be like soul food, I am a whole mood rapt-zingt Beyoncé in ‘Mood for Eva’ op het album Black is King (2020). ‘I am Queen Sheba’: met zelfbewuste blik in…

De moord op Floris V (1296) De verzamelde edelen die in Utrecht bijeenkomen om vrede te stichten onder leiding van de Hollandse graaf Floris V, de jachtpartij en onverwachte gevangenname van de graaf, de kerker in het Muiderslot, de vlucht, Gerard van Velzen die wraak neemt. Het verhaal over de moord op Floris V duikt…

Volgens middeleeuwse literaire teksten bestonden ze aan verre exotische hoven van Byzantium tot Bagdad: ingenieuze machinerieën die vogels laten fluiten en met hun vleugels klapperen, wonderlijke fonteinen, of robotachtige bedienden die wijn schenken uit een reservoir in hun arm. Als we de reisverslagen van de dertiende-eeuwse Vlaamse Franciscaan Willem van Rubroeck en de Venetiaanse handelsreiziger…

… niet om te zien wie er dansen mogen! De dames in het toenmalige klooster voor vrouwelijke cisterciënzers in Wienhausen (Noord-Duitsland) hadden wel iets beters te doen dan dansen. Dit klooster kwam in het wereldnieuws toen tijdens een restauratie van de kapel in 1953 een grote schat aan eeuwenoude rariteiten en alledaagse voorwerpen tevoorschijn kwam….